Thức cúng Thần Tài Thổ Địa gồm những gì?

Trong văn hóa Việt, Thần Tài và Thổ Địa được thờ chung một ban thờ. Vậy thức cúng Thần Tài Thổ Địa gồm những gì? Chuẩn bị mâm cúng chuẩn và đầy đủ như thế nào?  

Theo tín ngưỡng dân gian, Thần Tài là vị thần chuyên cai quản tiền bạc, đem đến tài lộc, phù hộ cho công việc làm ăn kinh doanh được suôn sẻ, thuận buồm xuôi gió. Ông Địa là vị thần chuyên cai quản đất đai, nhà cửa, là  người bảo vệ và mang lại may mắn cho gia chủ, giúp gia đình có được cuộc sống sung túc và hạnh phúc. 

Thờ cúng Thần Tài Thổ Địa cũng là cách để con người hướng thiện, sửa mình, hướng đến những điều tốt đẹp, chân thiện. Đa số cửa hàng có bàn thờ Thần Tài Thổ Địa đều được chủ cửa hàng hoặc trưởng chi nhánh thắp hương hàng ngày. Với việc thắp hương hàng ngày, thức cúng có thể đơn giản, tùy theo điều kiện của gia chủ, cốt ở tấm lòng thành. 

Mâm cúng Thần Tài Thổ Địa hàng ngày 

Thức cúng Thần Tài Thổ Địa hàng ngày khá đơn giản, xong vẫn cần đảm bảo một số vật phẩm cơ bản dưới đây: 

• Thắp Hương: 1 hoặc 3 nén hương

• Đèn dầu hoặc nến tượng trưng cho hành hỏa  

• Nước sạch

• Nậm rượu, thay mới vào mùng 1 hoặc ngày rằm. 

• Hoa, quả vào ngày lễ, mùng 1, rằm âm lịch. Ngày thường có thể bày bánh, kẹo. 

• 3 chóe đựng muối, gạo, và nước dâng 3 vật phẩm thanh tịnh của biển, của đất, của trời, được gọi là hũ Tam Tài, cầu no đủ, của để dành.  

Bên cạnh đó, gia chủ cũng có thể sử dụng cafe, thuốc lá, hoặc nhà hàng thường bán gì cúng nấy như phở, bánh ngọt, bánh bao….  

Ngày mùng 10 tháng Giêng hàng năm được xem là ngày vía Thần Tài, là ngày để tạ ơn và “đổi vía” – đem đến một năm mới tài lộc và sung túc, bình an. Vào ngày mùng Một (Lễ Sóc) và ngày Rằm (Lễ Vọng), gia chủ cũng thường dâng mâm cúng Thần Tài Thổ Địa đầy đủ.

Mâm cúng Thần Tài Thổ Địa đầy đủ

Tùy vào phong tục của mỗi vùng miền cũng như sự coi trọng của mỗi gia chủ mà mỗi người có cách chuẩn bị mâm cúng khác nhau. 

Tuy nhiên, cần lưu ý mâm cúng Thần Tài không giống với mâm cúng gia tiên ngày Tết mà được chuẩn bị đơn giản hơn, không đòi hỏi các món ăn chế biến cầu kỳ và phức tạp. 

Về cơ bản, thức cúng Thần Tài sẽ gồm những vật phẩm sau: 

• 1 mâm ngũ quả tùy thuộc vào điều kiện của gia chủ.1 bình hoa tươi. Gia chủ nên chọn  hoa đồng tiền, tượng trưng cho , tài lộc. 
• Tiền vàng Thần Tài
• 1 con cá lóc nướng (Theo phong tục miền Nam)
• Chè trôi nước 
• Xôi gấc (hoặc bánh chưng) 
• 1 bộ tam sên ( gồm 1 miếng thịt lợn, 1 con tôm ( cua luộc) và 1 quả trứng luộc. 
• 1 đĩa muối, gạo 
• Trầu cau và vôi trắng 
• 1 đĩa muối, gạo 
• Bánh kẹo 
• 1 con gà trống luộc 
• Thuốc lá 
• Tiền lẻ 

>>> Hiểu thêm về Bộ Tam Sên trong thức cúng Thần Tài Thổ Địa 

Vào ngày vía Thần Tài, mâm cúng thường có thêm Bộ Tam Sên. Đây là một tập tục cúng của người dân Nam Bộ. Bộ Tam Sên đại diện cho Thủy – Thổ – Thiên, được hiểu là 3 loài sinh vật sống ở 3 môi trường khác nhau, mang ý nghĩa linh thiêng trong nghi lễ cúng bái. 

Cụ thể: 

• 1 miếng thịt lợn – đại diện cho loài sống trên cạn 
• 1 con cua hoặc 3 con tôm – đại diện cho sinh vật sống dưới nước 
• 1 hoặc 3 quả trứng vịt – đại diện cho loài vật bay trên bầu trời. 

>>> Thần Tài và Thổ Địa thích ăn món gì? 

Tương truyền rằng Thần Tài bị rơi xuống trần gian vào lúc say rượu, và Ngài đã sống dưới trần một thời gian. Trong khoảng thời gian này, ông rất thích ăn món thịt lợn quay. Đây chính là lý do vì sao vào ngày Vía Thần Tài hàng năm, mọi người thường mua các món ăn này để cúng lễ. 

Cũng theo dân gian truyền miệng thì thần Thổ Địa rất thích ăn chuối và hút thuốc lá. Đây là hai lễ vật đơn giản và dân giã, thể hiện nét riêng độc đáo trong văn hóa thờ cúng của người Việt. 

Gia chủ cần lưu ý gì khi chuẩn bị thức cúng Thần Tài Thổ Địa 

Bên cạnh việc chuẩn bị mâm lễ cúng đầy đủ, khi thực hiện cúng Thần Tài Thổ Địa, gia chủ cũng cần lưu ý một số vấn đề dưới đây. 

Chọn mâm ngũ quả theo Ngũ Hành 

Nhiều quan niệm cho rằng, việc chuẩn bị hoa quả cúng Thần Tài Thổ Địa cần tuân theo quy luật của Ngũ hành. Quan niệm này xuất phát từ quan niệm về Ngũ Hành trong triết học cổ phương Đông, bao gồm 5 yếu tố Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ. Theo đó, các loại quả được chọn lựa sẽ có màu sắc đại diện cho 5 hành trên – đại diện cho một vũ trụ thu nhỏ. 

Bên cạnh đó, số 5 trên mâm quả còn tượng trưng cho lòng thành của gia chủ dâng lên các vị thần linh, cầu xin Ngũ Phúc ( gồm Thọ – Khang – Phú – Quý – Ninh). 

>>> Gợi ý loại hoa quả nên chuẩn bị khi cúng Thần Tài Thổ Địa 

Cùng với việc chọn lựa hoa quả theo Ngũ hành, gia chủ cũng nên chọn những loại quả mang ý nghĩa may mắn như: 

• Quả táo : Đại diện cho sự yên bình và hòa hợp, là loại quả màu đỏ mang ý nghĩa tốt lành, được sử dụng phổ biến. 
• Quả dứa: Trong tiếng Hán, dứa được phát âm gần giống từ “may mắn”, được xem là biểu tượng của sự may mắn và giàu có. 
• Quả cam: Loại quả mang ý nghĩa gửi gắm sự cầu nguyện, thành công, là loại quả được sử dụng phổ biến khi cúng lễ. 
• Quả chuối: Tượng trưng cho bàn tay Phật, mang ý nghĩa tốt lành. 
• Quả bưởi: Là loại quả tròn đầy, tượng trưng cho sự sung túc và đoàn tụ của các thành viên trong gia đình. 

Điều gia chủ cần biết khi chuẩn bị thức cúng Thần Tài Thổ Địa 

Khi chuẩn bị mâm lễ cúng Thần Tài Thổ Địa, gia chủ cần lưu ý chọn đồ lễ có hình thức tươi ngon, bắt mắt, tránh chọn hoa quả bị trầy xước hay thức ăn đã hư hỏng. 

• Đồ lễ sau khi mua về nên được rửa bằng nước sạch và lau khô trước khi bày lên ban cúng, chú ý sắp xếp và bày biện cho đẹp và gọn gàng. 
• Tuyệt đối không sử dụng hoa giả khi cúng Thần Tài Thổ Địa. Thay vào đó, nên mua và chọn hoa tươi, có màu sắc đỏ hoặc vàng để thu hút tài lộc. 
• Sau khi cúng xong – lộc cúng không được vứt đi 
• Nhiều gia chủ sau khi lễ Thần Tài Thổ Địa thường mang gạo muối vung ra đường. Tuy nhiên, cách làm này không đúng. Với gạo muối sau khi cúng lễ, gia chủ nên giữ lại. Với hoa quả và bánh kẹo thì gia chủ có thể giữ lại một nửa, một nửa đem đi tán để sinh lộc, hoặc tán lộc cho con cháu, anh em trong gia đình. 
• Giấy tiền vàng mã nên đốt ở ngoài cổng. 

Đôi điều cần lưu ý về nghi thức khi cúng Thần Tài Thổ Địa 

Trước khi đặt thức cúng, bàn thờ cần được lau chùi sạch sẽ và sắp xếp gọn gàng. 

Gia chủ hoặc các thành viên tham gia cúng lễ cần mặc quần áo sạch sẽ và chỉnh tề, tránh mặc quần váy ngắn. 

Việc tuân thủ các bước cúng bái theo truyền thống rất quan trọng, từ việc bài trí lễ vật đến việc thực hiện đúng cách các bước thắp hương, khấn lễ, dâng lễ vật…tất cả đều cần được thực hiện một cách nghiêm túc. 

Tránh cãi vã và mâu thuẫn trong ngày cúng vì điều này sẽ làm ảnh hưởng đến không khí của nghi lễ. 

Hơn hết, lời cầu nguyện trong quá trình cúng cần thể hiện sự chân thành, cầu mong sự bình an và thịnh vượng cho gia đình. Gia chủ cần giữ tâm hồn thanh tịnh và sự tập trung. 

Những vật phẩm lưu ý không nên đặt lên ban Thần Tài

Gia chủ cũng cần chú ý một số vật phẩm không đặt lên ban Thần Tài như các loại hoa quả có mùi nặng, hoa quả có gai nhọn như sầu riêng, mít…bởi ban thờ là nơi thờ cúng linh thiêng, cần giữ thơm tho, sạch sẽ. 

Khi chọn lựa thức cúng Thần Tài Thổ Địa, tránh chọn quả quá già hay quá chín, và không nên bày hoa quả giả trên ban Thần Tàivì khi bày lên ban thờ trong thời gian dài, dưới tác động của hơi hương, quả sẽ không trưng được lâu, nhanh hỏng và thu hút ruồi bọ tới làm ô uế nơi thờ cúng.

Trên đây là hướng dẫn chuẩn bị thức cúng Thần Tài Thổ Địa. Đây là một vấn đề quan trọng khi thực hiện cúng lễ Thần Tài Thổ Địa nói riêng và cúng lễ nói chung. Bên cạnh việc chuẩn bị đầy đủ và chỉn chu lễ vật, quan trọng hơn cả là sự thành tâm của gia chủ. 

Khởi tâm một ý niệm lành, làm việc thiện, tu tập sửa mình là cách thức tốt nhất để nhận được sự gia hộ của các thần.