“Đất có Thổ Công, sông có Hà Bá”
Là vị thần cai quản đất đai và đem lại bình an cho gia chủ, việc thờ tự Thần Đất đã bắt nguồn từ thời thượng cổ và vẫn giữ trọn ý nghĩa tâm linh cho tới ngày nay. Vậy, ông Địa là ai? Thổ Địa khác gì Thần Tài và tại sao phải thờ ông Địa? Tất cả sẽ được Hoa An giải đáp qua bài viết dưới đây.
Ông Thổ Địa là ai?
Ông Địa, còn gọi là Thổ Địa (土地), Thổ Thần (土神), hoặc Thổ Công (土公), là vị thần linh thiêng cai quản một vùng đất. Người xưa có câu: Chuyện mà không nói ra, chỉ có Trời biết, Đất biết, và ta biết. Tuy chỉ là một chức quan thấp, ông Địa lại là người biết mọi thứ về mảnh đất và ghi chép “sổ hộ tịch” qua việc theo dõi trực tiếp cuộc sống thường nhật của người dân, biết được ai giàu, ai nghèo, ai thiện, ai ác.
Dân gian tin rằng, khi con người chết đi, phần linh hồn sẽ “đi xuống dưới đất” nên chắc chắn sẽ phải gặp Thổ địa để báo cáo xoá tên trong sổ hộ tịch của trần gian. Địa vị của thần Thổ địa tuy thấp, ngang hàng với nha dịch, nha lại nhưng thần Thổ Địa không hề có những tính xấu của tầng lớp quan lại như cậy quyền cậy thế ức hiếp người lương thiện, làm điều bạo ngược. Trái lại, Ông Địa được xem là một vị phúc thần, không chỉ có vai trò bảo vệ đất đai, ruộng vườn mà còn có nhiệm vụ đưa rước Thần Tài đến nhà, nghĩa là làm cho gia chủ phát đạt giàu có, và kiêm luôn việc giúp cho gia chủ mau lành bệnh và tìm kiếm những món đồ đã mất.
Ngày nay, do khác biệt về văn hoá vùng miền nên hình ảnh ông Địa cũng có một vài sự thay đổi. Nhưng nhìn chung, hình ảnh phổ biến nhất vẫn là vị thần bụng to, nét mặt hiền từ, tay cầm quạt bồ, miệng cười khoái chí. Không chỉ ở dân gian, trong Phật giáo ông Thổ Địa cũng là một vị thần rất được coi trọng.
Ở các cấp độ cao hơn thì ông Địa trở thành vị thần hộ trì cho những người lương thiện, những bậc tu hành được bình an trên đường giáo dân độ thế.
Dân gian tin Thổ Địa rất rành rẽ mọi thứ, không những chuyện giao thông, đường đi, kênh rạch, núi non mà còn biết tất tần tật lịch sử phát triển của dân cư trên đất.
Hình ảnh Thổ Địa có thể quen thuộc với văn hóa phương Đông thông qua những bộ phim như Tây Du Ký. Mỗi khi cần biết bất kì thông tin gì về một vùng đất, Tôn Ngộ Không – Tề Thiên Đại Thánh – phải thường xuyên tìm hỏi vị thần Thổ Địa cai quản vùng đất đó.
Trong tín ngưỡng Trung Quốc, thổ địa xuất hiện với hình ảnh một ông già râu tóc bạc phơ, tay chống gậy, mặc áo dài, đội mũ mỏ quạ, và được lập miếu thờ tại mỗi ngôi chùa.
Trong xã hội ngày nay, theo ảnh hưởng của văn hóa, ông Địa có thể xuất hiện với nhiều hình dáng và cách miêu tả khác nhau, nhưng phổ biến nhất với văn hóa Việt Nam vẫn là tượng người bụng to, ngực xệ, ăn mặc xuề xòa, tay cầm quạt, khuôn mặt hiền lành, luôn cười tươi đôn hậu.
Tuy có sự khác nhau như vậy, hình tượng của thần Thổ địa đa phần là lương thiện, trung hậu. Theo quan niệm dân gian, sở dĩ các vị thần Thổ địa đẹp và hiền lành vì họ là hóa thân của những người lương thiện khi còn sống.
Vì thần Thổ địa chỉ là một viên quan nhỏ ở chốn dương gian nên đa số đều rất thật thà, cuộc sống của thần Thổ địa cũng không suôn sé,thậm chí có lúc phải ăn đói mặc rét khi những người kinh doanh không may mắn vứt tượng.
Điểm khác biệt giữa ông Địa và ông Thần Tài
Theo quan niệm dân gian “Thổ sinh bạch ngọc, Địa khả xuất hoàng kim”, tức vàng ngọc, tiền tài đều từ đất mà ra. Vậy nên, Thổ Địa và Thần Tài có mối liên hệ ràng buộc nhất định. Cũng vì lẽ đó mà trong gia đình, khi sắp xếp bàn thờ cúng, ông Địa và ông Thần Tài đều được đặt chung một bàn thờ. Tuy nhiên, giữa hai vị Thần này cũng có sự khác biệt nhất định.
Cụ thể, Thần Tài chịu trách nhiệm trông coi tài lộc của gia đình. Ông xuất hiện dưới hình dáng râu tóc bạc phơ, tay mang vàng ngọc, mặt cười phúc hậu. Gia chủ thờ cúng Thần Tài với mong muốn cầu tài cầu lộc, kinh doanh buôn bán gặp nhiều may mắn.
Khác biệt với Thần Tài, hình ảnh Thổ Địa là một ông cụ hào sảng, tươi cười với chiếc bụng tròn vo. Ông chịu trách nhiệm cai quản, bảo vệ đất đai, ruộng vườn cho gia chủ.
Những lưu ý cần biết khi thờ cúng ông Địa
Khi thờ cúng ông Địa, gia chủ cần lưu ý một vài điều sau:
Lau dọn bàn thờ thường xuyên
Theo dân gian, thần Thổ Địa là một người rất ưa sạch sẽ nên bàn thờ chỗ ngài ngự luôn phải chú ý dọn dẹp. Ngoài ra, bàn thờ thường được đặt dưới đất, cạnh lối ra vào nên càng phải lau dọn thường xuyên.
Thờ cúng lễ vật cẩn thận, chu đáo
Khâu chuẩn bị lễ vật cũng rất quan trọng khi thờ cúng. Đầu tiên là lễ vật phải tươi mới, sạch sẽ. Hoa và quả phải chọn loại tươi, bề mặt đẹp không dập nát. Lễ không cần quá quý giá, đắt đỏ nhưng phải thể hiện được sự thành tâm, chu đáo của gia chủ.
Thắp hương đúng cách
Vào ngày mồng 1 hoặc ngày rằm âm lịch, gia chủ hãy đốt 3 nén hương và khấn vái thành tâm.
Khi thắp hương cần cẩn thận, không cắm quá nông khiến chân hương không chắc chắn, cũng không cắm quá sâu tránh chọc vào gói thất bảo trong lư hương.
Khi mới lập bàn thờ ông Địa, Thổ Địa cần chú ý điều gì?
Khi mới lập bàn thờ ông Thổ Địa, để tụ khí cho bàn thờ, gia chủ cần thắp hương trong vòng 100 ngày liên tục. Mỗi ngày cần thay nước lọ hoa, nước trong chén, lau dọn bàn thờ thường xuyên. Nếu muốn cầu nguyện một điều gì đó thì hãy thắp 3 nén hương và thành tâm khấn vái.
Tượng ông Địa, ông Thần Tài sau khi thỉnh về cần có bài vị hoặc sớ chữ nho, dán sau lưng bàn thờ ghi tên các vị thần được thờ, để việc thờ tự được linh ứng.
Như vậy, bài viết trên của Đồ thờ Hoa An đã tổng hợp các thông tin chi tiết liên quan đến việc thờ cúng ông Địa, Thổ Địa trong gia đình. Hy vọng bạn có thể áp dụng thành công và mang đến thật nhiều may mắn cho bản thân và gia đình.
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa
Tượng Thần Tài Thổ Địa